Artikelen in Nederlandse tijdschriften

Volgens mijn telling ben ik vanaf 1980 tot en met juli 2022 auteur geweest van 248 publicaties in Nederlandstalige tijdschriften. Op 20 artikelen na was ik altijd de eerste of enige auteur. In de eerste 6 jaren waren met name Johan Nater, Dhiam Liem (Keuringsdienst van Waren) en Fons Duchateau (Centrale Ziekenhuisapotheek, ’s-Hertogenbosch) mijn medeauteurs. Vanaf 1986 heb ik vooral veel geschreven met Jan Willem Weijland (Keuringsdienst van Waren, 20 publicaties) en Johan Toonstra (47 publicaties). De bijzondere samenwerking met Toonstra, die geleid heeft tot 14 boeken (11 titels), vele gezamenlijke artikelen en voordrachten op congressen, wordt hier nader beschreven. Andere frequente coauteurs waren onder meer Jean Conemans (Centrale Ziekenhuisapotheek, ‘s-Hertogenbosch), en Vigfús Sigurdsson (UMC Utrecht). 

Zeventien artikelen (en 12 ingezonden brieven) zijn gepubliceerd in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. De meeste daarvan gingen over contactallergie, maar ik heb ook geschreven over bijvoorbeeld minoxidil (hoop voor kale mensen? NEEN) en over tretinoïne (belofte voor de eeuwige cutane jeugd? NEEN, maar het helpt wel degelijk wat). In de periode 1980-1986 schreef ik vooral in de Nieuwsbrief Contactdermatologie, dat was opgezet door de grondleggers van de contactdermatologie in Nederland: Nater, van Ketel en Malten. In 1987 ging dit tijdschrift over in het Bulletin Contactdermatosen, waarvan ik de hele periode van zijn bestaan (1987-1991) redacteur was met Johan Nater als eerste redacteur. Het voordeel daarvan was dat mijn artikelen altijd werden aangenomen en ongewijzigd gepubliceerd.

Daarover gesproken: Van alles wat ik in 40 jaar aan tijdschriften heb aangeboden zijn er maar 2 artikelen ooit geweigerd, en wel door het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. En terwijl in het buitenland mijn kopij bijna altijd ongewijzigd of nagenoeg ongewijzigd werd gepubliceerd, moest er in het NTvG altijd van alles en nog wat veranderd worden; mijn Engels was blijkbaar beter dan mijn Nederlands. Toen ik in 2007 een artikel aanbood getiteld ''Acne cosmetica: feit of mythe?'' en een tabel het predicaat ''wel bijzonder weinig behulpzaam'' kreeg, dacht is ''stik er maar mee'' en heb nooit meer geprobeerd om in dat tijdschrift te publiceren.

Niet vies van een dubbelpublicatie

In 1991 kwam het eerste nummer van het Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie (NTDV) uit en het werd – niet bevreemdend, ik was medeoprichter en ben 10 jaar hoofd-redacteur geweest - mijn lijfblad. In totaal verschenen er 130 van mijn artikelen in het NTDV, en daarnaast 24 redactionele stukken, boekbesprekingen of ingezonden brieven. Het aantal lijkt indruk-wekkend, maar het is, moet ik toegeven, een beetje een vertekend beeld. Een niet onaanzienlijk deel van de artikelen betrof namelijk

dubbelpublicaties of gedeeltelijke dubbelpublicaties. Eerst had ik dan het onderzoek of het overzicht gepubliceerd in internationale literatuur, meestal in Contact Dermatitis, en dan deed ik het nog eens dunnetjes over in het Nederlands, meestal in een iets aangepaste versie. Dat was in de jaren 1980 al niet netjes, maar tegenwoordig is het absolutely not done en er wordt streng op gecontroleerd. In dit digitale tijdperk is controle ook eenvoudiger, er is speciale software voor om dat te doen.  

Maar ik huldigde het praktische standpunt dat bijna niemand in Nederland Contact Dermatitis leest en dat het dus wel gepubliceerd moest worden in een Nederlands tijdschrift (lees: het NTDV), om de informatie beschikbaar te laten zijn voor de Nederlandse dermatologen. Ik gaf aan de hoofdredacteur (dus ook 10 jaar aan mezelf) altijd door dat het een dubbelpublicatie was en er werd nooit een probleem van gemaakt. Ook had ik de neiging om artikelen in verschillende Nederlandse tijdschriften te publiceren, bijna altijd voor een ander publiek overigens. Ik bood het artikel meestal niet zelf aan, maar werd dan benaderd door de redactie van het tijdschrift, die waarschijnlijk mijn werk elders had gezien. In de jaren voor en na mijn promotie (1988) bijvoorbeeld, schreef ik overzichten over bijwerkingen/irritatie/ongewenste effecten van cosmetica in het Tijdschrift voor Geneesmiddelenonderzoek, Signa, De Schoonheidsspecialist, De Vrouwelijke Patiënt, Apotheek in Praktijk en Farmaceutisch Nieuws. Tja, dat tikt natuurlijk lekker aan zonder dat je er al te veel voor hoeft te doen.

Overzichtsartikelen

Net als bij mijn Engelstalige publicaties hield ik nogal van overzichtsartikelen. Zo werden de bijwerkingen van cignoline, het contacturticaria syndroom, bijwerkingen van nagellakken, ongewenste effecten van cosmetica, bijwerkingen van retinoïden, allergie voor parfums en etherische oliën, voor koolteer, voor latex, voor corticosteroïden, voor formaldehyde en –donoren, hennatatoeages en tea tree oil (alle 3 een dubbelpublicatie), bijwerkingen van cryotherapie en van infliximab, huidafwijkingen bij lymeborreliose, bijwerkingen van lasertherapie en huidziekten bij diabetes mellitus min of meer gedetailleerd besproken. Soms vroeg ik een collega die veel verstand had van het onderwerp als medeauteur. 

Zo schreef ik samen met prof. dr. Martino Neumann een artikel over de bijwerkingen en complicaties van sclerocom-pressietherapie. De aanleiding voor het schrijven daarvan was dat een van mijn patiënten een flinke necrose van de huid op het bovenbeen had ontwikkeld, nadat ik haar varices met sclerotherapie had behandeld. De plastisch chirurg moest er aan te pas komen en een huidtransplantaat aanbrengen na verwijderen van de necrose. Er werd een klacht tegen mij ingediend, de enige officiële klacht die ik in 22,5 jaar praktijk aan de broek gehad heb. Gelukkig werd ik ''vrijgesproken'',  nadat ik literatuur had aangeleverd, waarin de expert van dat moment, M.P. Goldman, schreef dat ''even with excellent technique, necrosis occasionally occurs''. Bovendien gaf ik alle patiënten na het eerste consult een zelfgemaakte folder mee, waarin de mogelijke bijwerkingen, waaronder necrose, werden beschreven en dat had ik bij deze patiënte ook gedaan (en dat keurig in de status geschreven, zoals ik altijd deed).   

Onderwerpen   

In de Nederlandstalige artikelen werd een breed scala aan onderwerpen besproken en lag de nadruk minder, zoals in de internationale publicaties, op contactallergie, ofschoon die ook zeer ruim aan bod is gekomen. Een van de redenen daarvan is dat ik nogal eens voor huisartsen schreef. Zo werd ik al in 1983 gevraagd om stukjes te schrijven voor het Vademecum voor Huisartsen. In 2003 en 2004 schreef ik een reeks artikelen voor het huisartsenblad Modern Medicine met Vigfús Sigurdsson uit Utrecht en Johan van der Stek uit Rotterdam. Van der Stek was de fotograaf van de afdeling dermatologie van het Erasmus MC, en hij zorgde voor de afbeeldingen. Een aantal van deze artikelen bewerkte ik dan tot een (dubbel)publicatie in het NTDV. In 2006 en 2007 was ik door Bohn Stafleu van Loghum gevraagd als redacteur van 2 edities (boekjes) van Bijblijven, Permanente Nascholing voor Huisartsen, waarin ik een aantal artikelen zelf schreef om vervolgens ……… u begrijpt het al. In de periode 2011-2016 schreven Johan Toonstra en ik 26 ''Test uw kennis'' artikelen in het NTDV. Op 1 pagina werden telkens 1 of meer afbeeldingen getoond met wat informatie over de patiënt of de aandoening en dan werd een aantal vragen gesteld over bijvoorbeeld de diagnose, differentiële diagnose, therapeu-tische mogelijkheden, te ondernemen actie et cetera. Die vragen werden vervolgens op een pagina elders in het tijdschrift beantwoord, vaak ook weer met nieuwe afbeeldingen ter verduidelijking. Dat was meestal een piece of cake, zoals de Britten plegen te zeggen, ofwel gefundenes Fressen, een favoriete uitdrukking van Johan Nater, die in zijn handen placht te wrijven, wanneer hij zoiets gevonden had. Waarom was dat een eenvoudig klusje voor ons? Omdat we (bijna) over al deze onderwerpen al een hoofdstukje hadden geschreven in onze boeken Casuïstiek in de Dermatologie, delen 1 en 2. Die boeken waren gericht op huisartsen, dus we moesten de teksten en vragen voor het NTDV wel wat aanpassen en soms wat moeilijker maken.     

Artikelen voor de praktijk in Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie

Daarnaast heb ik in het NTDV een groot aantal niet-allergologische onderwerpen behandeld, meestal in een praktijkgerichte vorm. Zo schreef ik onder meer over de richtlijn decubitus, gebruik van de nieuwe middelen infliximab en etanercept in de dermatologie, huidafwijkingen bij obesitas, bij diabetes mellitus en bij andere endocrinologische aandoeningen, aften, acne inversa, diverse vormen van haaruitval, rosacea, huidafwijkingen door lymeborreliose, dermatitis herpetiformis (ik had namens de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie meegeschreven aan het onderdeel dermatitis herpetiformis van de landelijke richtlijn Coeliakie), bijwerkingen van dermatocorticoste-roïden, tacrolimus en pimecrolimus in de behandeling van constitutioneel eczeem, en necrotiserende fasciitis. Ook presenteerde ik een aantal van mijn folders, die de dermatologen konden kopiëren en aan hun patiënten meegeven, onder meer over scabiës, aften en haarverlies volgens het vrouwelijk patroon.

Met Jorrit Terra en prof. Marcel Jonkman uit Groningen gaf ik een gedetailleerde beschrijving van hoe een weten-schappelijk artikel geschreven moet worden. In de periode 1999-2002 is er nog een aantal van mijn artikelen gepubliceerd over mijn praktijkervaringen. Bij enkele daarvan waren Corina Warmerdam (mijn secretaresse) en Alice Bos-Brantz (mijn doktersassistente/ verpleegkundige) medeauteur, omdat ze gegevens verzameld hadden en als blijk van mijn waardering voor hun werk in de praktijk. Onderwerpen waren registratie van patiënten en diagnoses, evaluatie van spoedafspraken, van het zonder afzeggen niet komen van patiënten op hun afspraak, verdachte gepigmenteerde afwijkingen bij kinderen, moedervlekken en melanomen, de accuratesse van klinische diagnostiek bij proefexcisies en therapeutische excisies, en het vastleggen van gegevens bij verdachte gepigmenteerde afwijkingen (net als veel andere dermatologen was ik erg bang een melanoom te missen, en dat is ook tweemaal gebeurd).

Humor

Als het mogelijk was, probeerde ik om enige humor in de titel te brengen. Enkele voorbeelden hiervan zijn ''Moedervlekken, melanomen en dermale naevi: The good, the bad and the ugly'', ''Psoriavis voor psoriasis?'', ''Annulaire huidafwijkingen: in de ban van de ring'' en ''Met rode koontjes: huidige inzichten van rosacea''.

In 2004 schreven Jean Conemans en ik het artikel De Groot AC, Conemans JMH. Psoriavis voor psoriasis? Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14: 406-408. Het ging over de behandeling van psoriasis met de vis Garra rufa. Deze vissen, die ook wel knabbelvisjes, Doctor Fish of Kangal Fish genoemd worden, knabbelen huidschilfers en dode huidcellen van de handen en voeten. Het is een populaire behandeling in bijvoorbeeld wellness centra. 

Wij toonden aan dat geen enkel effect van behandeling van psoriasis met deze visjes bewezen is en suggereerden dat mensen via het baden met deze visjes huidinfecties zouden kunnen oplopen. Uit onderzoek uit 2014 door het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) bleek dat het infectierisico van het gebruik van baden met Garra rufa voor gezonde personen met een intacte huid en zonder ernstige ziekte verwaarloosbaar is. Mensen met niet-intacte huid, onderliggend lijden of een verminderde weerstand wordt echter ontraden deze baden te gebruiken.

Ergernis

In een onderzoek naar hoe vaak patiënten niet kwamen opdagen zonder af te bellen beschreef ik mijn ergernis over dit fenomeen als volgt (dit werd ook in mijn Liber Amicorum vermeld): ''Toen om half tien de tweede patiënt van die ochtend niet was komen opdagen en ik figuurlijk uit mijn neus kon gaan eten, begon ik te balen. 'Die onbetrouwbare Brabanders ook', mopperde ik. Dat was in Groningen wel anders geweest. Toen in 1979 de provincie bedekt was met een meter sneeuw kwamen er laat in de middag nog patiënten aanwaaien die ’s morgens om 10 uur een afspraak hadden en nu kwamen om te laten zien dat hun wratten genezen waren. 'Noorderlingen, dat zijn pas betrouwbare lieden', dacht ik nostalgisch''.   

Het geheim van de succesvolle dokter

Net voor ik in 2002 stopte met de praktijk schreef ik nog 2 praktische artikelen, die vooral bedoeld waren voor jonge dermatologen en assistenten in opleiding tot dermatoloog. Ze gingen over de ''Niet-medische kwaliteit in de dermatologische praktijk. Het geheim van de succesvolle dokter''. Ik was er namelijk van overtuigd dat, om een succesvolle dokter te worden en te blijven en om gewaardeerd te worden door de patiënten en anderen in en buiten het ziekenhuis, de niet-medische kwaliteit in de dermatologische praktijk zeer belangrijk is, uiteraard naast kwalitatief hoogstaande medische zorg. Het gaat er grotendeels om hoe je met de mensen omgaat, attitude/bejegening dus. Ik kreeg er alleen maar leuke reacties op. Wat meegespeeld kan hebben is dat ik me van te voren gerealiseerd had dat de inhoud een belerende indruk zou kunnen maken, en daarom had ik besloten me kwetsbaar op te stellen. Ik schreef dus een soort disclaimer die als volgt luidde: ''Ik realiseer me dat voor ervarener collegae sommige adviezen volkomen vanzelfsprekend zijn, andere als dubieus, controversieel dan wel curieus over kunnen komen en wellicht soms als ronduit belachelijk of lachwekkend worden ervaren. Dat risico neem ik graag''. Ik geloof dat dit voorkomen heeft dat veel mensen zich er aan geërgerd hebben.

Lijst van Nederlandse publicaties

De volledige lijst van artikelen in Nederlandstalige tijdschriften staat hieronder. Bij enkele daarvan geef ik enige toelichting. Daarnaast laat ik een aantal mooie klinische beelden zien van veel voorkomende huidafwijkingen met wat uitleg erbij. Alle nummers van het Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie vanaf 2006 (en de meeste van 2005) zijn online in te zien op de website van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie.

Contactallergie en allergisch contacteczeem

Allergisch contacteczeem wordt veroorzaakt door huid- of slijmvliescontact met een stof, waarvoor men allergisch is, waarvoor men een contactallergie heeft. De stof die de reactie veroorzaakt heet het allergeen. De definitieve diagnose wordt gesteld met plakproeven, ook wel epicutane allergietesten genoemd, in het Engels patch tests. Daarbij worden een groot aantal bekende allergenen en de contactstoffen van de patiënt op de rug aangebracht in plastic of aluminium kuipjes,  en gefixeerd met pleisters. De materialen worden verwijderd op dag 2 (D2), en een half uur later worden de reacties afgelezen. Een tweede aflezing volgt op D3 of D4 en als het onderzoek heel goed gedaan wordt volgt een derde aflezing op dag 7, omdat late reacties (die pas opkomen na D3 of D4) regelmatig gezien worden.    

Positieve (allergische) reacties bestaan uit (een combinatie van) roodheid (erytheem), zwelling (oedeem), pukkeltjes (papels), blaasjes, en eventueel een blaar. Hieronder een aantal mooie positieve plakproefreacties. Het beeld ontwikkelt zich vaak in de loop van enkele dagen. De reactie op D3 of D4 is daarom meestal wat sterker dan op D2. Dat wordt een crescendo effect genoemd en dat is een sterke aanwijzing voor het bestaan van een contactallergie.

Terwijl de reacties hierboven gemakkelijk herkend worden als een ''echte'' allergie, is de interpretatie van reacties die optreden bij plakproeven niet altijd gemakkelijk en er kunnen ook dingen fout gaan. Wat er fout kan gaan, en hoe de dermatoloog probeert het probleem op te lossen, wordt verderop uitgelegd. Kijk voor meer informatie ook even hier

  • De Groot AC, Nater JP, De Jong MCJM. De behandeling van alopecia areata met dinitrochloorbenzeen. Nederlands Tijdschr Geneeskd 1980;124:1634-1640
  • De Groot AC, Nater JP. Bijwerkingen van cignoline. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1981;10:131-136
  • Groot AC, Duchateau AMJA. Contactallergie voor ethanol in Hexomedine transcutaan. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1982;12:161-167
  • De Groot AC, Duchateau AMJA. Kontaktallergie voor Fucidin Leo. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1982;13:179-182
  • De Groot AC. Het kontakt urtikaria syndroom (1). Nieuwsbrief Contactdermatologie 1982;13:183-190
  • De Groot AC. Het kontakt urtikaria syndroom (2). Nieuwsbrief Contactdermatologie 1982;14:191-203
  • De Groot AC, Liem DH. Kontaktallergie voor pepermuntolie in tijgerbalsem. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1983;16:228-231
  • De Groot AC. Welke locale corticosteroidpreparaten kan de huisarts het beste toepassen? Sterkwerkend en kortdurend of zwak werkend met het risico van langdurige toepassing? Vademecum voor huisartsen 1983;1:nr. 24
  • De Groot AC, Liem DH. Contactallergie voor gamma-methylionone. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1984;17:255-257
  • De Groot AC. Wat zijn de behandelingsmogelijkheden van mollusca contagiosa? Vademecum voor huisartsen 1984;2:nr.18
  • De Groot AC. Is het gebruik van de zonnebank zinvol voor een eczeempatient? Vademecum voor huisartsen 1984;2:nr.29/30
  • De Groot AC. Bijwerkingen van nagellakken. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1984;18:282-288
  • De Groot AC, Liem DH. Kontaktallergie voor een babylotion. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1984;19:298-305
  • De Groot AC, Duchateau AMJA. Contactallergie voor butylcaine en benzocaine in een aambeienzalf. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1984;20:321-324
  • De Groot AC, Liem DH, Nater JP, Van Ketel WG. Resultaten van contactallergisch onderzoek met parfumgrondstoffen en conserveermiddelen bij verdenking op cosmeticum allergie. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1985;21:325-335
  • De Groot AC, Nater JP. Benzoylperoxide voor acne: hoe groot is het gevaar op sensibilisatie? Nieuwsbrief Contactdermatologie 1985;21:342-343
  • De Groot AC. Ongewenste effecten van cosmetica. J Drugther Res 1985;10:793-797
  • De Groot AC, Weijland JW. Contactallergie voor een "serum" tegen rimpels. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1986;22:354-355
  • De Groot AC. Reversibele onycholysis veroorzaakt door behandeling van een verruca vulgaris met Efudix crème. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1986;22:355-358
  • De Groot AC. Frequentie van allergische reakties op conserveermiddelen. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1986;23:359-368
  • De Groot AC. Kontaktallergie voor een "nieuw" conserveermiddel in cosmetica: Kathon CG. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1986;23:368-376
  • De Groot AC. Ongewenste effekten van cosmetica. Signa 1986;1:18-26
  • De Groot AC. Contactallergie voor natriumedetaat in Locacorten-vioform pasta. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1986;24:381-386
  • De Groot AC, Weijland JW. Linalool. Nieuwsbrief Contactdermatologie 1986;24:391-394
  • De Groot AC, Nater JP, Van der Lende R, Rijcken B. Een retrospectief bevolkingsonderzoek naar bijwerkingen van cosmetica. Ned Tijdschr Geneeskd 1987;131:863-865
  • De Groot AC, Nater JP. Minoxidil: hoop voor kale mensen? Ned Tijdschr Geneeskd 1987;21: 901-905

 

Uit: De Telegraaf 29-4-1989

De auteur van dit stukje in de ''wakkere krant van Nederland'' was zelf niet zo wakker toen hij dit artikel schreef. Zo schrijft hij de naam van Johan Nater 2x fout: eerst ''P.J. Naters'' (het moet ook nog J.P. zijn) en de tweede keer ''Naber''

  • De Groot AC, Weijland JW. Benzoxoniumchloride. Bulletin Contactdermatosen 1987;1:4-7
  • De Groot AC, Weijland JW. Contactallergie voor dibenzoylmethanen. Bulletin Contactdermatosen 1987;1:17-23
  • De Groot AC. Allergisch urticarieel exantheem door orale toediening van codeïne. Bulletin Contactdermatosen 1988;2:27-34
  • De Groot AC. De rol van contactallergie bij patiënten met eczeem. Ned Tijdschr Geneeskd 1988;132:630-633
  • De Groot AC, van der Meeren HLM, de Wit FS, Bos JD, Weijland JW. Contactallergie voor cocamide DEA. Bulletin Contactdermatosen 1988;2:42-45
  • De Groot AC, Van Dijk P, Weijland JW. Contactallergie voor phytotherapeutica. Bulletin Contactdermatosen 1988;2:49-52
  • De Groot AC, Van der Schroeff JG. Skeletafwijkingen veroorzaakt door etretinaat. Ned Tijdschr Geneeskd 1988;132:1832-1833
  • De Groot AC. Bijwerkingen van cosmetica. De Schoonheidsspecialist 1988;23:8-9
  • De Groot AC. Kathon CG: onderzoeksresultaten van de Commissie Contactdermatosen, en praktische informatie voor de patient. Bulletin Contactdermatosen 1989:3:77-92
  • De Groot AC. Allergie en irritatie door cosmetica. De Vrouwelijke Patient 1989;2:30-31
  • De Groot AC, Beverdam EGA, Tjong Ayong C, Coenraads PJ, Nater JP. Hoevaak berusten bijwerkingen van cosmetica en toiletartikelen op contactallergie? Bulletin Contactdermatosen 1989;3:98-103

 

  • De Groot AC, Hausen BM. Contactallergie voor Tagetes cultivars (Afrikaantjes). Bulletin Contactdermatosen 1990;4:123-124
  • De Groot AC, Meijer P, van Joost Th, Hausen BM. Contactallergie voor Alstroemeria (Inca-lelie). Ned Tijdschr Geneeskd 1990;134:1261-1264

Zoals in de twee vorige references te zien is heb ik gepubliceerd over allergie voor Afrikaantjes en Alstroemeria (Inca-lelie). Björn Hausen, mijn medeauteur, was destijds hoogleraar in Hamburg en dé wereldspecialist op het gebied van allergie voor planten. Hij had van heel veel planten het allergene bestanddeel en kreeg dan ook vanuit de hele wereld (en van mij) verzoeken om het allergeen te leveren, wanneer een dermatoloog een patiënt had met allergie voor een speciale plant. De patiënte hiernaast werkte in een plantenkwekerij en was door haar werk allergisch geworden voor de primula. Dat kwam destijds zo vaak voor, dat het allergeen ''primine'' was opgenomen in de Europese standaardreeks. Het allergeen in Alstroemeria is tulipaline, dat, zoals de naam al zegt, ook het allergeen in tulpen is. Dat allergeen had ik van prof. Hausen gekregen en was positief bij mijn patiënte uit de tweede publicatie. 

  • De Groot AC, Duchateau AMJA, Nater JP. Werkzaamheid van het haargroeimiddel Dabao. Pharm Weekbl 1990;125:398-399
  • De Groot AC, Young E. Welke rol speelt contactallergie voor inhalatieallergenen bij constitutioneel eczeem? Bulletin Contactdermatosen 1990;4:135-139
  • De Groot AC, Weijland JW, Nater JP. Tretinoïne: belofte voor de eeuwige cutane jeugd? Ned Tijdschr Geneeskd 1990;134:848-850
  • De Groot AC, Eshuis H, Stricker BHCh. Ineffektiviteit van orale anticonceptie tijdens gebruik van minocycline. Ned Tijdschr Geneeskd 1990;134:1227-1229
  • De Groot AC, Van Wijnen WG, Van Wijnen-Vos M. Beroepseczeem door thiomersal in bewaarvloeistof voor zachte contactlenzen. Bulletin Contactdermatosen 1990;4:161-162
  • De Groot AC. Bijwerkingen van cosmetica (1). Apotheek in Praktijk 1990 (oktober), 19-22
  • De Groot AC, Bijwerkingen van cosmetica (2). Apotheek in Praktijk 1990 (november), 9-13
  • De Groot AC. Ingrediëntendeclaratie op cosmetica. Apotheek in praktijk 1990 (december), 14-18
  • De Groot AC, Hoekstra JW. Gecombineerde type I en type IV allergie voor chloorhexidinedigluconaat. Bulletin Contactdermatosen 1990;4:154-155
  • De Groot AC. Ingrediëntendeclaratie op cosmetica. Bulletin Contactdermatosen 1990;4:158-162
  • De Groot AC. Bijwerkingen van cosmetica. Farmaceutisch Nieuws 1991;2:194-195
  • De Groot AC, Weijland JW. Kan uierzalf 'ongestraft' worden toegepast? Vademecum voor Huisartsen 1991;9: nummer 9
  • De Groot AC, Weijland JW. Hoe groot is het gevaar op lokale bijwerkingen van uierzalven en -crèmes, en welke potentiële allergenen bevatten deze produkten? Ned Tijdschr Derm Venereol 1991;1:25
  • De Groot AC, van Ulsen J, Weijland JW. Allergisch contacteczeem rond de anus met dyshidrotisch eczeem van de handen door Kathon CG in vochtige toiletdoekjes. Ned Tijdschr Geneeskd 1991;135:1048-1049
  • De Groot AC, van Everdingen JJE. Is seborrhoisch eczeem een schimmelinfektie? Ned Tijdschr Derm Venereol 1991:1:62-67
  • De Groot AC, Weijland JW. Allergie voor procainehydrochloride in een kosmetisch produkt. Ned Tijdschr Derm Venereol 1991;1:58-59
  • De Groot AC, Sleijffers PAAM, Piers DP, Drost MA. Gegeneraliseerd urticarieel exantheem door subcutane injektie van methyleenblauw. Ned Tijdschr Geneeskd 1991;135:1697-1699
  • De Groot AC, Conemans JMH, van der Meyden APM. Huidafwijkingen door mitomycine C. Ned Tijdschr Derm Venereol 1991;1:112-118
  • De Groot AC, van Everdingen JJE. Middelen in de media. Tijdschr Huisarts Geneeskd 1992;9:958-960
  • De Kort WJA, van der Meer YG, de Groot AC. Allergie van het vertraagde type voor heparine en voor fracties van heparine met een lage molecuulmassa. Ned Tijdschr Geneeskd 1992;136:2379-2380
  • Hulsmans R-FHJ, van der Kleij AMJ, Weijland JW, de Groot AC. Vervangen van Kathon CG door Euxyl K 400: van de regen in de drup? Ned Tijdschr Geneeskd 1992;136:587-588
  • De Groot AC. Cosmetica die geen methyl(chloor)isothiazolinon (Kathon CG) bevatten. Ned Tijdschr Derm Venereol 1992;2:142-146
  • De Groot AC, Gerkens FDA, Weijland JW. Contactallergie voor gallaten. Ned Tijdschr Derm Venereol 1992;2:181-184
  • De Groot AC, Westerhof W. Wat is de funktie van vitamine E en zijn er bijwerkingen beschreven? Ned Tijdschr Derm Venereol 1992:2:189
  • De Groot AC. Psoriasis unguium geprovoceerd door PUVA. Ned Tijdschr Derm Venereol 1992;2:252-253
  • De Groot AC, van Everdingen JJE. Wat is Imedeen en werkt het? Ned Tijdschr Derm Venereol 1992;2:263-264

 

Uit: Brabants Dagblad 3 februari 1993

  • Van der Valk PGM, de Groot AC, Bruijnzeel DP, Coenraads PJ, Weijland JW. Allergisch contacteczeem voor "tea tree"-olie. Ned Tijdschr Geneeskd 1994;138:823-825
  • De Groot AC. Welke therapeutische mogelijkheden zijn er voor een hinderlijke lichaamsgeur? Vademecum voor huisartsen 1994;12:nr. 29
  • De Groot AC, Korstanje MJ. Is lokaal gebruik van tretinoïne gecontraindiceerd bij zwangere vrouwen? Ned Tijdschr Derm Venereol 1995;5:150-151
  • De Groot AC, Dooms-Goossens A. Advies aan patiënten die allergisch zijn voor corticosteroïden. Ned Tijdschr Derm Venereol 1995;5:176-177
  • De Groot AC. Methyldibroomglutaronitril: een belangrijk allergeen in kosmetica en vochtige toiletdoekjes. Ned Tijdschr Derm Venereol 1995;5:258-259
  • De Groot AC, Neumann HAM. Bijwerkingen en complicaties van sclerocompressietherapie van varices van de benen. Ned Tijdschr Dermatol Venereol 1995;5:357-364
  • Richtlijnen voor het verrichten van epicutaan allergologisch onderzoek in de perifere dermatologische praktijk. Ned Tijdschr Derm Venereol 1996;6:8-15

 

  • De Groot AC. Waarom een themanummer handeczeem? Ned Tijdschr Derm Venereol 1996;6:312
  • De Groot AC. De prognose van handeczeem. Ned Tijdschr Derm Venereol 1996;6:344-345
  • De Groot AC. De patiënt met handeczeem. Wat doen we ermee? Ned Tijdschr Derm Venereol 1996;6:352-357

 

Het themanummer ‘Handeczeem’ in het Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie, waarin ik zelf het Voorwoord en twee artikelen heb geschreven, was in 1996 het laatste nummer in mijn eerste periode als hoofdredacteur. 

Een beroep met een zeer hoog risico op handeczeem is het kappersvak. Dat wordt meestal veroorzaakt door irritatie van water, shampoo en permanentvloeistoffen: ortho-ergisch contacteczeem. Minder vaak is de kapster allergisch geworden voor een van de vele stoffen waarmee ze tijdens het werken in aanraking komt. Vroeger was dat vooral door nikkel in scharen en andere metalen gebruiksvoorwerpen. Dat probleem is echter door wetgeving, waardoor er nog maar heel weinig nikkel uit metalen scharen mag vrijkomen, goeddeels opgelost. Bekende allergenen zijn de haarverfkleurstoffen para-fenyleendiamine, toluene-2,5-diamine en soortgelijke ''para-stoffen'' en (maar dat is wat omstreden), cocamido-propylbetaine in shampoo.  Dan is er sprake van een allergisch contacteczeem. Het probleem was vroeger zo groot dat Henk van der Walle, met wie ik enkele publicaties heb geschreven, een ''kapperspoli'' in Arnhem had, waarnaar kappers uit het hele land werden verwezen, zowel door huisartsen als door dermatologen.

 

  • De Groot AC, Weijland JW. Contactallergie voor "tea tree oil". Ned Tijdschr Derm Venereol 1992;2:415-416
  • De Groot AC. Zeldzame risico's van paardrijden. Ned Tijdschr Derm Venereol 1992;2:419-421
  • De Groot AC. De kliniek van contactallergie. Ned Tijdschr Derm Venereol 1993;3:111-114
  • De Groot AC. Propolis. Ned Tijdschr Derm Venereol 1993;3:149-151
  • Zonneveld IM, de Groot AC, van Everdingen JJE, Bos JD. Bijwerkingen van retinoïden: een overzicht. Ned Tijdschr Derm Venereol 1993;3:233-244
  • De Groot AC. Hoe wordt een zogenaamde "Landkaarttong" behandeld? Vademecum voor Huisartsen 1993;11:nr. 24
  • De Groot AC. Is er een aanwijsbare oorzaak voor recidiverend vervellen van de handen? Vademecum voor Huisartsen 1993;11:nr.5a
  • De Groot AC. Contactallergie voor parfumgrondstoffen in cosmetica en toiletartikelen. Ned Tijdschr Geneeskd 1997;141:571-574
  • De Groot AC, van Ginkel CJW. Contactallergie voor klimop (Hedera Helix): zeker niet zeldzaam. Ned Tijdschr Derm Venereol 1997;7:150-154
  • De Groot AC, van Ginkel CJW, Weijland JW. Ingrediëntendeclaratie op cosmetica: de nieuwe EU-richtlijnen. Ned Tijdschr Derm Venereol 1997;7:154-157
  • De Groot AC, van Ginkel CJW, Bruynzeel DP. Contactallergie voor corticosteroïden. Ned Tijdschr Geneeskd 1997;141:1559-1562
  • De Groot AC. Bijwerkingen van koolteer. Ned Tijdschr Derm Venereol 1997;7:176-179
  • Weijland JW, de Groot AC. Carcinogeniteit van op de huid toegepaste koolteerpreparaten. Ned Tijdschr Derm Venereol 1997;7:180-183
  • De Groot AC, van Ginkel CJW, Weijland JW. Ingrediëntenvermelding op cosmetica. Ned Tijdschr Geneeskd 1997;141:1747-1748
  • De Groot AC. Latex-allergie: een globaal overzicht. Ned Tijdschr Derm Venereol 1997;7:352-356
  • De Groot AC. Wat zijn de sensitiviteit en specificiteit van het onderzoek met de lamp van Wood? Vademecum voor Huisartsen 1997;15:50A
  • De Groot AC. De behandeling van rosacea. Geneesmiddelenbulletin 1998;32:101-105
  • De Groot AC, van Ginkel CJW, Bruynzeel DP, Smeenk G, Conemans JMH. Contactallergie voor oogdruppels met β-blokkers. Ned T Geneeskd 1998;142:1034-1036
  • De Groot AC, Klein Poelhuis JW. Reversibele corneatroebeling door het gebruik van isotretinoïne (Roaccutane ®). Ned Tijdschr Derm Venereol 1998;8:202-205
  • De Groot AC, van Ginkel CJW, Weijland JW. Ingrediëntendeclaratie op cosmetica: de nieuwe EU-richtlijnen. Signa 1998;27:14-16
  • De Groot AC, Warmerdam C. Het registreren van diagnosecodes: een protocol en ervaringen. Ned Tijdschr Derm Venereol 1999;9:218-224
  • De Groot AC, van Ginkel CJW, Weijland JW. Hulp voor dermatologen en patiënten. Ingrediëntendeclaratie op cosmetica: de nieuwe EU-richtlijnen. Pharmaceutisch Weekblad 1999;134:132-135
  • De Groot AC. Toevoegen van budesonide en tixocortolpivalaat aan de Europese standaardreeks. Ned Tijdschr Derm Venereol 2000;10:330
  • De Groot AC. Etikettering van parfumgrondstoffen op cosmetica een stap dichterbij. Ned Tijdschr Derm Venereol 2000:10:396-398
  • De Groot AC. Niet-medische kwaliteit in de dermatologische praktijk. Het geheim van de succesvolle dokter. I. De relatie met huisartsen, specialisten, verpleging en andere ziekenhuismedewerkers. Ned Tijdschr Derm Venereol 2000;10:253-257
  • De Groot AC. Niet-medische kwaliteit in de dermatologische praktijk. Het geheim van de succesvolle dokter. II. De relatie met de patiënt. Ned Tijdschr Derm Venereol 2000;10:285-289
  • De Groot AC, Warmerdam C. De patiëntenpopulatie in een perifere dermatologische praktijk. Mogelijkheden en beperkingen van registratie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2000;10:281-284
  • De Groot AC. Contactallergie voor cosmetica. De huidige stand van zaken. Ned Tijdschr Derm Venereol 2000;10:299-303
  • De Groot AC. De relatie tussen huisarts en dermatoloog. Huisartsen College 2000;10:4-7
  • De Groot AC, Bos-Brantz A. De accuratesse van de klinische diagnostiek in de perifere dermatologische praktijk. Deel 1: proefexcisies. Ned Tijdschr Derm Venereol 2001;11:420-423
  • De Groot AC. Is de compositae-mix een betere indicator voor allergie voor compositae dan de sesquiterpeenlactonen-mix (SL-mix)? Ned Tijdschr Derm Venereol 2001;11:218-220

 

  • De Groot AC. Beoordeling van verdachte gepigmenteerde afwijkingen. Het vastleggen van relevante gegevens. Ned Tijdschr Derm Venereol 2001;11:238-241

Het onderscheid tussen een goedaardige moedervlek of pigmentvlek en een kwaadaardig melanoom is, zeker in een beginstadium van een melanoom, heel moeilijk te maken. Ik had in het artikel van hierboven een protocol gemaakt over hoe vaak een patiënt gecontroleerd moest worden en welke gegevens allemaal op een formulier vastgelegd konden worden om eventuele veranderingen te kunnen ontdekken. Bij de tumor hierboven kan geen sprake van aarzeling zijn: zeker een melanoom. Bij dergelijke patiënten belde ik altijd meteen de plastisch chirurg voor een spoedafspraak. Overigens heeft natuurlijk iedereen tegenwoordig een telefoon waarmee je prachtige foto’s kunt maken, dus het beloop is eenvoudig vast te leggen. Er zijn zelfs ''melanoom-apps'', die waarschuwen wanneer een gemaakte foto verdacht is voor melanoom.

 

  • De Groot AC. Redactionele wisseling van de wacht. Ned Tijdschr Derm Venereol 2001;11:182-183
  • De Groot AC, Conemans J. Epileptische insulten: een weinig voorkomende bijwerking van isotretinoïne. Ned Tijdschr Derm Venereol 2001;11:260-261
  • De Groot AC, Warmerdam C. Kleine ergernissen in de praktijk. De patiënt die niet komt opdagen; een epidemisch fenomeen? Ned Tijdschr Derm Venereol 2001;11:294-296
  • De Groot AC (gepresenteerd als anonymus). Folder “Seborrhoïsch Eczeem” van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie, 2001
  • De Groot AC, Warmerdam C. Spoedafspraken in de dermatologische praktijk. Een prospectief onderzoek naar het verwijsgedrag van huisartsen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2001;11:86-88
  • De Groot AC, Warmerdam C. Verdachte gepigmenteerde afwijkingen bij kinderen: Soms valt het mee, soms valt het tegen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2002;12:198-200
  • De Groot AC, Bos-Brantz A. De accuratesse van de klinische diagnostiek in de perifere dermatologische praktijk. Deel 2: Therapeutische excisies. Ned Tijdschr Derm Venereol 2002;12:208-211
  • De Groot AC, Warmerdam C. Moedervlekken, melanomen en dermale naevi: “The good, the bad and the ugly”. Ned Tijdschr Derm Venereol 2002;12:232-234
  • De Groot AC. Scabiës. Praktische informatie voor de dermatoloog en de patiënt. Ned Tijdschr Derm Venereol 2002;12:297-299
  • De Groot AC, Sanders CJG, van Everdingen JJE, Haalboom JRE. Decubitus: samenvatting van de herziene richtlijn. Modern Medicine 2003;27:109-116
  • De Groot AC. Van de Redactie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2003;13:106
  • De Groot AC, Harms PW, van Voorst Vader PC. Aften: meestal onschuldige zweertjes, soms ernstige systeemziekte. Modern Medicine 2003;27:341-345
  • De Groot AC, Conemans JMH. Ivermectine in de behandeling van scabiё Ned Tijdschr Derm Venereol 2003;13:211-215
  • De Groot AC, Conemans JMH, van der Hoek EW, van Oijen PLM, Sigurdsson V. Infliximab wordt een belangrijke aanwinst bij de behandeling van psoriasis. JBZ Medisch Journaal 2003;17:117-121
  • De Groot AC, Sanders CJG, van Everdingen JJE, Haalboom J. Decubitus: een samenvatting van de herziene richtlijn. Ned Tijdschr Derm Venereol 2003;13:241-246
  • De Groot AC, Conemans JMH, van der Hoek EW, van Oijen PLM, Sigurdsson V. Infliximab (I). Therapeutische rol in de gastro-enterologie en de dermatologie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2003;13:270-275
  • De Groot AC, Conemans JMH, van der Hoek EW, van Oijen PLM, Sigurdsson V. Infliximab (II). Therapeutische rol in de reumatologie en bijwerkingen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2003;13:316-321
  • De Groot AC, Stoof TJ. Huidafwijkingen bij obesitas. Ned Tijdschr Derm Venereol 2003;13:335-336
  • De Groot AC, Warmerdam C, Overbosch HJ. Diagnosen in een perifere dermatologische praktijk: 1999-2001. Ned Tijdschr Derm Venereol 2003;13:398-400
  • De Groot AC, Sigurdsson V, van der Stek J. Seborrhoїsch eczeem. Modern Medicine 2003;27:870-876
  • De Groot AC, Sigurdsson V, van der Stek J. Acne inversa (alias hidradenitis suppurativa). Modern Medicine 2004;28:9-13

 

  • De Groot AC , Sigurdsson V, van der Stek J. Scabies: praktische informatie voor de huisarts en de patiënt. Modern Medicine 2004;28:65-71

Scabies is de medische naam voor schurft, een infectie (eigenlijk ''infestatie'') met de schurftmijt Sarcoptes scabiei. Mensen krijgen daar jeuk van, vooral ’s nachts. De vrouwelijke mijt graaft gangetjes (linker afbeelding), vooral op de polsen en tussen de vingers. Aan het einde van een gangetje legt ze haar eieren. Op de rechter foto de Sarcoptes scabiei links bovenin met 2 eieren rechtsonder in een kaliloog preparaat, gemaakt van huid, die van het gangetje oppervlakkig afgesneden is.   

 

  • De Groot AC, Thissen MRTh, Veraart JCJM. Bijwerkingen van cryotherapie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:77-81
  • De Groot AC, Sigurdsson V, van der Stek J. Handeczeem. Modern Medicine 2004;28:121-128
  • De Groot AC, Conemans JMH, van der Hoek EW, van Oijen PLM, Sigurdsson V. Bijwerkingen van infliximab geordend en gewogen. Pharm Weekblad 2004;139:513-517
  • De Groot AC, Sigurdsson V, van der Stek J. Rosacea. Modern Medicine 2004;28:185-190
  • De Groot AC, Harms PW, van Voorst Vader PC. Aften: van onschuldige zweertjes tot uiting van ernstige systeemziekte. Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:155-162
  • De Groot AC, Lucker GPH. Huidafwijkingen bij endocrinologische aandoeningen (deel I). Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:166-168
  • De Groot AC, Boersma IH, Sigurdsson V, Oranje AP, van der Stek J. Haaruitval – omschreven (pleksgewijze) haaruitval. Modern Medicine 2004;28:251-256
  • De Groot AC, Conemans JMH, van der Hoek EW, van Oijen PLM, Sigurdsson V. Nieuw medicijn infliximab. Effectieve therapie voor Crohn-patiënten. Crohniek 2004;26:29-30
  • De Groot AC, Boersma IH, Sigurdsson V, Oranje AP, van der Stek J. Haaruitval – diffuse haaruitval bij vrouwen. Modern Medicine 2004;28:321-326
  • De Groot AC, Sigurdsson V, van der Stek J. Acne inversa, huidige inzichten. Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:225-231
  • De Groot AC, Lucker GPH, Lips P. Huidige afwijkingen bij endocrinologische aandoeningen (II). Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:250-252
  • De Groot AC, van de Kerkhof PCM, Sigurdsson V, van der Stek J. Psoriasis. Modern Medicine 2004;28:507-513
  • De Groot AC, Harms P, van Voorst Vader P. Aften. Een folder voor uw patiënten. Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:287-288
  • De Groot AC, Speelman P, Wittenberg J, Tazelaar D, Sigurdsson V, van der Stek J. Dermatologische aspecten van Lyme-borreliose. Modern Medicine 2004;28:584-590
  • Thissen MRTM, Kuijpers DIM, De Groot AC. Fotodynamische therapie van superficiële basaalcelcarcinomen. De Maastrichtse ervaring 1998-2002. Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:307-313
  • De Groot AC, Sigurdsson V, van der Stek J. Uitslag in de liezen, lang niet altijd een schimmelinfectie. Modern Medicine 2004;28:658-663
  • De Groot AC, van der Stek J, Sigurdsson V, van Vloten WA. Acne. Modern Medicine 2004;28:730-736
  • De Groot AC, van Ginkel CJW, van der Stek J, Toonstra J, Sigurdsson V. Annulaire huidafwijkingen: in de ban van de ring. Modern Medicine 2004;28:812-817
  • De Groot AC, Boersma I, Sigurdsson V, van der Stek J, Pach M. Haarverlies volgens het vrouwelijk patroon (female pattern hair loss). Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:386-392
  • De Groot AC, Conemans JMH. Psoriavis voor psoriasis? Ned Tijdschr Derm Venereol 2004;14:406-408
  • De Groot AC. Etanercept bij psoriasis. Pharmaceutisch Weekblad 2005;140:234-235
  • De Groot AC. Etanercept: een nieuwe behandelingsoptie voor psoriasis. Ned Tijdschr Derm Venereol 2005;15:77-86
  • De Groot AC, Boersma I, Sigurdsson V, Vander Stek J, Pasch M. haarverlies volgens het vrouwelijk patroon. Een folder voor uw patiënten. Ned Tijdschr Derm Venereol 2005;15:103-104

 

Alle artikelen hieronder die gepubliceerd zijn in het Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie (Ned Tijdschr Derm Venereol) zijn online te vinden op de website van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie

 

  • De Groot AC, van der Stek J, Sigurdsson V. Met rode koontjes: huidige inzichten van rosacea. Ned Tijdschr Derm Venereol 2005;15:312-319
  • Tazelaar DJ, de Groot AC. Dermatologische aspecten van Lyme-borreliose. Ned Tijdschr Derm Venereol 2005;15:343-350
  • De Groot AC, Boersma I, Sigurdsson V, van der Stek J, Pasch M. Telogeen effluvium. Ned Tijdschr Derm Venereol 2005;15:431-436
  • De Groot AC. Specialité vervangen door generiek? Pharmaceutisch Weekblad 2006;nr.36:1147
  • De Groot AC, Ostertag J. Bijwerkingen van lasertherapie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2006;16:275-282

Problemen bij plakproeven

Hierboven (net onder Lijst van Nederlandse publicaties) werd uitgelegd hoe de diagnose contactallergie wordt gesteld: met behulp van plakproeven (kijk ook even hier). Sommige plakproefreacties zijn gemakkelijk te herkennen als positief (allergisch), maar dat is niet altijd (of eigenlijk vrij vaak niet) het geval. Het gaat daarbij vooral om zwakke reacties, bestaande uit roodheid, misschien met een enkel papeltje, maar zonder duidelijke zwelling (oedeem), zoals in de foto linksonder. Dat kan duiden op contactallergie, maar dan een zwakke. Het kan echter ook een irritatiereactie zijn: geen allergie, maar de substantie irriteert de huid een beetje en die reageert met roodheid. Vaak gaat het om stoffen die door de patiënt zelf meegebracht zijn, maar ook de ''standaard'' allergenen kunnen wat irriteren, vooral bij mensen met een gevoelige huid. 

Tja, wat te doen? Als we er van uitgaan dat het een zwakke allergie is (terwijl het irritatie is), dan vertellen we dat patiënt dat ze allergisch  is voor de stof en het product, terwijl dat helemaal niet zo is. Nemen we aan dat het irritatie is (terwijl het een zwakke allergie is), dan vertelt de dermatoloog dat de stof niet vermeden hoeft te worden, terwijl dat - vanwege de bestaande (zwakke) allergie - wel nodig is.  Hoe lossen we dat op?

Alleen roodheid met enkele pukkeltjes: zwakke allergie of irritatie?

Om te beginnen kan de plakproef met deze ene stof overgedaan worden. Dat kan op de onderarm, dat is makkelijker en minder belastend dan op de rug. Een allergie is gemakkelijker te reproduceren dan een irritatiereactie. Dus als de tweede test negatief is, dan is de eerste reactie waarschijnlijk irritatie geweest; maar is er opnieuw een reactie te zien dan is er waarschijnlijk wel sprake van (zwakke) allergie. De tweede mogelijkheid is een ROAT: Repeated Open Application Test (''herhaalde open aanbrengtest''). Hierbij wordt het testmateriaal tweemaal daags in de elleboogplooi aangebracht en ingewreven. Als er inderdaad sprake is van een allergie, dan is er binnen enkele dagen tot maximaal 4 weken een reactie te zien zoals op de afbeelding hiernaast. Deze test is zeer geschikt voor bijvoorbeeld cosmetische crèmes;  producten zoals zeep, badschuim, doucheschuim et cetera kunnen helaas niet met een ROAT getest worden.

Sterk positieve reactie op de ROAT na 10 dagen: roodheid, papeltjes, licht oedeem en jeuk: contactallergie aange-toond!

Toxisch of allergisch?

Reacties op plakproeven door sterke irritatie, bijvoorbeeld wanneer een irriterend product in een te hoge concentratie is getest, worden toxisch genoemd en zijn vaak makkelijk te herkennen door (ervaren) dermatologen. Enkele voorbeelden ziet u hieronder.

Deze plakproefreacties zijn door dermatologen gemakkelijk te herkennen als toxisch (irritatie, geen allergie)

Maar soms is een reactie niet met zekerheid als toxisch of allergisch te diagnosticeren. De reactie op de nagellak linksonder bijvoorbeeld is waarschijnlijk toxisch, omdat het bepaalde kenmerken van een allergische reactie mist, maar helemaal zeker is dat niet. Dan kan een ''verdunningsreeks'' met het product getest worden, bijvoorbeeld puur, 50%, 30%, 10%, 5% en 1%. Is alleen de hoogste concentratie positief, dan is het nagenoeg zeker een toxische reactie. Bij een allergie zal er ook op 1 of meer van de lagere concentraties een reactie te zien zijn. Bij de beoordeling speelt uiteraard ook de morfologie van de reacties (hoe ze er uit zien) een rol. 

Toxische (sterk-irritatieve) reactie op nagellak. Het mono-morfe beeld en de scherpe begrenzing pleiten tegen contactallergie

Verdunningsreeks met de parfumgrondstof isoeugenol; tot in een heel lage concentratie blijft er een positieve reactie te zien. Het ging hier om wetenschappelijk onderzoek naar een veilige concentratie van isoeugenol in producten 

Tenslotte komt het een enkele keer voor, dat er een groot aantal ''positieve'' reacties te zien is. Dat komt meestal doordat de huid in een hyperreactieve toestand verkeerde, bijvoorbeeld omdat er getest is terwijl de patiënt dichtbij de rug of elders op de huid nog actief eczeem had. Ook kan het optreden wanneer er 1 of meer zeer  sterke positieve reacties waren, die de huid elders onder de pleisters aanzetten om ook met eczeem te reageren: ''Eczema creates eczema''. Dit fenomeen heette vroeger ''Angry back syndrome'' en tegenwoordig ''Excited skin syndrome''. Het is dan absoluut onbetrouwbaar om individuele plakproefreacties als allergisch te beschouwen of als resultante van de hyperreactiviteit. Eigenlijk moeten, wanneer de huid geheel tot rust is gekomen, alle stoffen die een reactie gaven individueel of in kleine groepjes opnieuw getest worden. 

Excited Skin Syndrome; de plakproeven zijn absoluut onbetrouwbaar en eigenlijk moeten alle materialen individueel of in kleine groepjes overgetest worden

  • De Groot AC. Acne, een aanhoudend probleem voor de adolescent. Bijblijven, Permanente Nascholing voor Huisartsen 2006;22:24-31
  • De Groot AC. Roaccutane ® of generieke producten met isotretinoïne? Ned Tijdschr Derm Venereol 2006;16:418-422
  • De Groot AC, Stoof T, von Blomberg M, de Beer H, Mulder C. Dermatitis herpetiformis (I). Relatie met coeliakie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2007;17:2-8
  • De Groot A, Kertzman M, Wever P. Resistentie van Propionibacterium acnes tegen antibiotica bij patiënten met acne: oorzaak, gevolg en preventie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2007;17:59-65
  • De Groot A, Stoof T, de Beer H, Mulder C. Dermatitis herpetiformis II: het nut van een glutenvrij dieet. Ned Tijdschr Derm Venereol 2007;17:126-129
  • De Groot AC, Toonstra J. Psoriasis: behandelmogelijkheden in de huisartsenpraktijk. Bijblijven, Permanente Nascholing voor Huisartsen 2007;23:nr. 2, 5-11
  • De Groot AC. Bijwerkingen van dermatocorticosteroïden. Bijblijven, Permanente Nascholing voor Huisartsen 2007;23: nr. 2, 12-21
  • De Groot AC, Tupker RA. De plaats van tacrolimus en pimecrolimus in de behandeling van constitutioneel eczeem. Bijblijven, Permanente Nascholing voor Huisartsen 2007;23: nr. 2, 22-28
  • De Groot AC, Toonstra J, van Rijswijk E. Huidafwijkingen bij ouderen. Bijblijven, Permanente Nascholing voor Huisartsen 2007;23:nr. 3, 4-13
  • De Groot AC, van Rijswijk E. Huidafwijkingen bij endocrinologische aandoeningen. Bijblijven, Permanente Nascholing voor Huisartsen 2007;23: nr. 3, 14-24
  • De Groot A, Stoof T, de Beer H, Mulder C. Dermatitis herpetiformis. III. Het risico op lymfomen en andere maligniteiten. Ned Tijdschr Derm Venereol 2007;17:207-211
  • De Groot AC, Stoof T, de Beer H, Conemans J, Mulder C. Dermatitis herpetiformis. IV. Medicamenteuze behandeling. Ned Tijdschr Derm Venereol 2007;17:240-244
  • De Groot AC, Terra JB, Jonkman MF. Hoe schrijf je een wetenschappelijk artikel? Ned Tijdschr Derm Venereol 2007;17:394-401
  • De Groot AC, Toonstra J, van Rijswijk E. Huidafwijkingen bij diabetes mellitus. Ned Tijdschr Derm Venereol 2007;17:282-291
  • De Groot AC. Overig nieuws. Ned Tijdschr Derm Venereol 2008;18:17
  • De Groot AC. Bijwerkingen van dermatocorticosteroïden. Ned Tijdschr Derm Venereol 2008;18:42-47
  • De Groot AC, Tupker R. De plaats van tacrolimus en pimecrolimus in de behandeling van constitutioneel eczeem. Ned Tijdschr Derm Venereol 2008;18:82-87
  • Van Rijswijk E, de Groot AC, Toonstra J. Heeft het iets met ‘suiker’ te maken? Huisarts en Wetenschap 2008;51:297-301
  • De Groot AC, Toonstra J. Acne cosmetica: feit of mythe? Ned Tijdschr Derm Venereol 2008;18:195-201
  • Neve S, de Groot AC, Stoof TJ. Retrospectief onderzoek naar de gastro-intestinale en serologische bevindingen bij patiënten met dermatitis herpetiformis in het VUmc. Ned Tijdschr Derm Venereol 2008;18:389-393
  • De Groot A, Stoof T, de Beer H, von Blomberg M, Conemans J, Jonkman M, Mulder C. Dermatitis herpetiformis. Aanbevelingen uit de Richtlijn. Ned Tijdschr Derm Venereol 2008;18:422-423
  • De Groot A, Toonstra J, van Rijswijk E. Kunnen cosmetische producten acne veroorzaken of verergeren? Huisarts en Wetenschap 2008;51:455-457
  • De Groot AC, Tupker RA. De plaats van tacrolimus en pimecrolimus in de behandeling van constitutioneel eczeem. Ned Tijdschr Derm Venereol (Huisartseneditie) 2009;9-14
  • De Groot AC. Bijwerkingen van dermatocorticosteroïden. Ned Tijdschr Derm Venereol (Huisartseneditie) 2009; 31-37
  • De Groot A, van Meurs T, de Jager P, Bosma J, Stoof T. Necrotiserende fasciitis. Ziektegeschiedenissen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2009;19:4-9
  • De Groot AC, van Meurs T, de Jager CPC, Bosma J, Wever PC, Stoof TJ. Necrotiserende fasciitis: kliniek, diagnostiek en behandeling. Ned Tijdschr Derm Venereol 2009;19:123-129
  • De Groot AC, Flyvholm M-A, Lensen GJ, Menné T, Coenraads P-J. Formaldehyde en formaldehydedonoren. I. Formaldehyde, een lastig contactallergeen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2009;19:350-355
  • De Groot AC, Toonstra J. Huidafwijkingen door kou en warmte. Podopost 2009;22:22-25
  • De Groot AC, Toonstra J. Voeten en Huid: Bacteriële huidinfecties. Podopost 2009;22:48-52
  • De Groot AC. Pityriasis rosea. Huisarts en Wetenschap 2009;52:361
  • De Groot AC, Toonstra J. Psoriasis en op psoriasis lijkende afwijkingen. Podopost 2009;22:46-49
  • De Groot AC, Toonstra J. Voeten en Huid: Auto-immuunaandoeningen en bindweefselziekten. Podosophia 2009;17:22-27
  • De Groot AC, Lensen GJ, Coenraads P-J. Formaldehydedonoren: een overzicht. Ned Tijdschr Derm Venereol 2009;19:581-588
  • De Groot AC. Huidafwijkingen bij ouderen. Huisarts en Wetenschap 2009;52:684-685
  • De Groot AC, Toonstra J. Huidziekten en diabetes mellitus. Nederlands Tijdschrift voor Diabetologie 2009;7:149-158
  • De Groot AC. Contactallergie voor parfumgrondstoffen. 1. Een overzicht. Ned Tijdschr Derm Venereol 2010;20:335-344
  • De Groot AC. Contactallergie voor parfumgrondstoffen. 2. Recente ontwikkelingen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2010;20:382-387
  • Toonstra J, de Groot AC. Nagelaandoeningen: loslatende nagels. Podopost 2010;23(9):36-39
  • Toonstra J, de Groot AC. Loslatende nagels. Podosophia 2010;18:32-34
  • Toonstra J, de Groot AC. Nagelafwijkingen bij psoriasis. Podopost 2010;23:20-23
  • De Groot AC, Toonstra J. Quiz. Necrobiosis lipoidica. Ned Tijdschr Diabetologie 2010;8:192,216
  • De Groot AC. Contactallergie voor parfumgrondstoffen. 3. Etherische oliën. Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:7-12
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: M. Behς Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:208,217
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: nagelafwijkingen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:242,256
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: leiomyomen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:297,305
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: tophi. Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:345,357
  • De Groot AC, Toonstra J. Quiz. Diabetische dermopathie. Nederlands Tijdschrift voor Diabetologie 2011;9:39-40
  • De Groot AC, Toonstra J. Hormoonzalven onder de loep. Podopost 2011;24:34-36

 

  • De Groot AC, Toonstra J. Quiz. Culicosis bullosa. Nederlands Tijdschrift voor Diabetologie 2011;9:79-80

Culicosis bullosa is een vorm van overgevoeligheid op muggensteken die gepaard gaat met blaren (bulla = blaar) (foto rechts). De ''gewone'' overgevoeligheidsreactie, die strofulus genoemd wordt, treedt bijna altijd bij kinderen op. Het kind wordt wakker met een of enkele jeukende rode bulten op het gezicht, soms met een blaasje er op (foto links). Vaak zijn er een stuk of 3-5 bultjes bij elkaar te zien. De Engelsen noemen dit breakfast, lunch and dinner (voor de mug)

 

  • De Groot AC, Toonstra J. Quiz. Scleroedema. Ned Tijdschr Diabetologie 2011;9:201,212
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: neurofibromatose. Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:446,451-452

 

  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: borrelialymfocytoom. Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:565,583-4

Het borrelialymfocytoom is een van de huidafwijkingen die kunnen optreden bij de ziekte van Lyme. De eerste manifestatie van deze ziekte, die wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi (voor het eerst beschreven door dr. Burgdorf) is het erythema migrans (foto links): een ronde vlek, soms een kring, die geleidelijk groter wordt. De bacterie is hier in de huid terechtgekomen door de beet van een teek, de Ixodes ricinus (foto rechts). Een erythema migrans gaat vanzelf weg, maar moet absoluut behandeld worden met antibiotica om te voorkomen dat de bacterie in de bloedbaan terecht gaat komen en ernstige afwijkingen veroorzaakt aan hart, zenuwstelsel en de gewrichten

 

  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: porphyria cutanea tarda. Ned Tijdschr Derm Venereol 2011;21:390,412
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: erysipelas. Ned Tijdschr Derm Venereol 2012;22:33,36
  • De Groot AC, Toonstra J. De differentiële diagnostiek van jeukende huidafwijkingen. Bijblijven 2012;1:19-32
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: balanitis circinata. Ned Tijdschr Derm Venereol 2012;22:274,278-9
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: trommelstokvingers. Ned Tijdschr Derm Venereol 2012;22:319,328
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: onycholysis. Ned Tijdschr Derm Venereol 2012;22:452,460
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Sweet syndroom. Ned Tijdschr Derm Venereol 2012;22:503,511-2
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: sluitingsdefect. Ned Tijdschr Derm Venereol 2012;22:629,636
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Chronisch recidiverende polychondritis. Ned Tijdschr Derm Venereol 2013;23:293,334-335
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Veneuze malformatie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2013;23:113,120
  • De Groot AC. Contactallergie voor hennatatoeages. Ned Tijdschr Derm Venereol 2013;23:259-266
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Angiokeratomen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2013;23:298,302-303
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Pretibiaal myxoedeem. Ned Tijdschr Derm Venereol 2013;23:349,355-356
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Notalgia paraesthetica. Ned Tijdschr Derm Venereol 2013;23:415,420
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Lipo-oedeem. Ned Tijdschr Derm Venereol 2013;23:681,686-687
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis: Erythema palmare. Ned Tijdschr Derm Venereol 2014;24: 27, 59-60
  • De Groot AC, van Zuuren EJ, Hissink CE. Contactallergie voor Tinosorb® Ned Tijdschr Derm Venereol 2014;24:189-192
  • De Groot AC, Rustemeyer T, Hissink D, de Wit-Bos L. Contactallergie en fotocontactallergie voor de UV-filter octocrylene. Ned Tijdschr Derm Venereol 2014;24:378-381
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis. Brittle nail syndrome. Ned Tijdschr Derm Venereol 2014;24:420,423-424
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis. Leucaemia cutis. Ned Tijdschr Derm Venereol 2014;24:475,479-480
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis. Eruptieve xanthomen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2014;24:530,534-536
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis. Syndroom van Melkersson-Rosenthal. Ned Tijdschr Derm Venereol 2015;25:381,388
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis. Glomustumor. Ned Tijdschr Derm Venereol 2015;25:435-437
  • De Groot AC, Toonstra J. Test uw kennis. Tubereuze sclerose complex. Ned Tijdschr Derm Venereol 2016;26:113,117-120
  • De Groot AC, Popova MO, Bankova VS. Propolis. Eigenschappen, toepassingen, samenstelling, contactallergie, de allergenen en plakproeven. Ned Tijdschr Derm Venereol 2016;26:333-337
  • Jagtman BA, de Groot AC, Bakker M. Allergisch contacteczeem door propolis in een cosmeticum. Het nut van aanvullende epicutane tests met een cosmeticareeks. Ned Tijdschr Derm Venereol 2016;26:339-341
  • De Groot AC. Belangrijke veranderingen in de Europese basisserie voor epicutane allergietesten. Ned Tijdschr Derm Venereol 2016;26:383-387
  • De Groot AC, Schmidt E. Theeboomolie (tea tree oil). Ned Tijdschr Derm Venereol 2016;26:447-451
  • De Groot AC. Methylisothiazolinon. Oorzaak van een ‘epidemie’ van contactallergie en allergisch contacteczeem. Ned Tijdschr Derm Venereol 2017;27:77-80
  • De Groot AC. Contactallergie voor tandpasta. Ned Tijdschr Derm Venereol 2017;27:103-106
  • Jagtman BA, de Groot AC, Woutersen M. Allergisch contacteczeem door neemolie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2017;27:203-205
  • Jagtman BA, de Groot AC, Woutersen M. Allergisch contacteczeem door joodpropynylbuylcarbamaat in een styling wax voor het haar. Ned Tijdschr Derm Venereol 2017;27:403-406
  • De Groot AC. Belangrijke nieuwe parfumallergenen: linalool. Ned Tijdschr Derm Venereol 2019;29(6):18-21
  • Volkering RJ, de Groot AC, Woutersen M, Schuttelaar M-LA. Allergisch contacteczeem door het gebruik van massageolie. Ned Tijdschr Derm Venereol 2019;29(8):14-17
  • De Groot AC. Belangrijke nieuwe parfumallergenen. Deel 2: limoneen. Ned Tijdschr Derm Venereol 2019;29(7):16-19
  • De Groot A. Advies om routinematig sorbitansesquioleaat te testen bij plakproeven. Ned Tijdschr Derm Venereol 2020;30(2):47-49
  • De Groot AC. Contactallergie voor lokale geneesmiddelen: klinische beelden. Ned Tijdschr Derm Venereol 2021;31(5):26-30
N 246 Artikel Lokale Geneesmiddelen NTDV Mei 2021
PDF – 3,2 MB 223 downloads
  • Van Amerongen CCA, de Groot A, Volkering RJ, Schuttelaar MLA. Allergische contactcheilitis veroorzaakt door tin in tandpasta. Ned Tijdschr Derm Venereol 2021;31(6):20-23
  • De Groot AC. Plakproeven bij geneesmiddelerupties. Ned Tijdschr Derm Venereol 2022;32(1):51-54
N 248 Plakproeven Bij Geneesmiddelerupties Jan 2022 NTDV
PDF – 2,9 MB 222 downloads
  • De Groot AC, Schuttelaar M-LA, Rustemeyer T. Allergische reacties veroorzaakt door moderne nagelcosmetica. Ned Tijdschr Derm Venereol 2024;34(2):9-14
Allergie Voor Nagelcosmetica NTDV Februari 2024
PDF – 8,1 MB 20 downloads

Alle artikelen hierboven die gepubliceerd zijn in het Nederlands Tijdschrift voor Dermatologie en Venereologie (Ned Tijdschr Derm Venereol) tot maart 2005, zijn online te vinden op de website van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie

Volgende hoofdstuk: